از آنجایی که مدیریت ستونِ فقرات پیشرفت یک جامعه است اختصاصاً به این موضوع می پردازیم. امید که مفید فایده گردد. یکی از علائم پیشرفت در حوزه ی مدیریت های فرهنگی-هنری کشور بروز و ظهور روش های نوین(!) مدیرانه و مدبّرانه است. چند نمونه از این شیوه ها را با هم مرور می کنیم:

1- مدیریت پیشگویانه: در این شیوه از مدیریت شما قادر به تشخیص سرانجام کارهای نکرده می شوید. مثلاً فیلمی قرار است ساخته شود، مدیر از قبل می داند که برگ زرینی در تاریخ قرار است ورق بخورد. روبان ها پاره می شود، پول ها داده می شود، فیلم آهسته آهسته به جلو می رود. اما نتیجه ای که جناب مدیر پیشگویی کرده، در اغلب اوقات نتیجه ی عکس می دهد. ناراحت نباشید، اعصاب تان را به هم نریزید، پیش می آید دیگر!

2- مدیریت واپس گرایانه: در این شیوه از مدیریت شما فقط باید به مدیریت های قبلی و خرابکاری هایشان اشاره کنید، هر چه خراب است نتیجه ی دیروز است و شما هیچ مشکلی ندارید. به هر درِ بسته ای خوردید حکیم باشی گذشته را احضار فرمائید. در این شیوه شما می توانید برای توجیه نتایج کارهای خودتان حتی تا زمان ساسانیان و اشکانیان به عقب بروید. ایرادی ندارد، قرن و ماه و سال اصلاً مهم نیست.

3- مدیریت آینده گرا: این شیوه از مدیریت خیلی مدرن است و با اصول پست مدرنیسم هم همخوانی دارد. شما هر کاری می کنید نتیجه ای در زمان حال ندارد. نتایج اعمال شما در زمان آینده است که بار خواهد داد. بنابراین نگران نباشید، اگر کاری برای حل مشکلات اکنون و امروز جامعه نمی توانید انجام دهید این روش نوین به شما کمک می کند که امیدواری در خلایق ایجاد کرده و آنها را به امید آینده به امان خدا رها کنید. البته ضروری است که به این نکته اشاره کنید: نتایج اعمال  شما حتماً به یک یا دو نسل آینده وصال نمی دهد چون ممکن است شما برای مدت دو دهه مدیر باقی بمانید!

4- مدیریت کمبود بودجه: در این روش شما با استفاده از اهرم کمبود بودجه، همه ی خلاءهای کاری خود را جبران می کنید. هر وقت از شما تحولی خواستند باید با دل و جان بپذیرید و دَم نزنید، بعد به بهانه ی کمبود بودجه و امکانات، کار امروز را به فردا که هیچ، به سال ها بعد موکول کنید. حُسن این شیوه از کار خلاقه این است که شما با هر بودجه ای می توانید بازی کنید، هر چه بیشتر شد، از نظر شما باز هم کم است.

5- مدیریت افتتاح: روش افتتاح و پرده برداری گرچه از شیوه های قدیمی مدیریت است، اما خوشبختانه هنوز کارکرد دارد. در این الگو شما صرفاً شرایط را برای افتتاح یا اعلام گشایش یا امکان بروز تحولات جدید هموار می کنید. در این مدل از کار، حضرت مدیر بایستی از خواب و خوراک اش بزند و به افتتاح و پاره کردن روبان و اعلام تغییرات ساختاری (که اصلاً لازم هم نیست جزئیات اش روشن باشد) برسد. درست است که کار مدیر کمی سخت می شود! اما این شیوه در زمان حال به شدت جواب می دهد. آینده را هم که کسی ندیده!

6- مدیریت جایگزین یا موقتی: یکی از دلپذیرترین انواع مدیریت است. شما برای مدتی اختیار اداره جایی را به دست می آورید. گرچه ممکن است این پریودِ زمانی کوتاه باشد اما به شدت لذت بخش است چون شما هیچگاه دائمی قلمداد نمی شوید و اصلاً لازم نیست هیچ کاری انجام دهید. همین طوری راحت و بی خیال بیایید و بروید، نه برنامه ای اعلام کنید، نه تغییراتی در کار بدهید، نه کسی را برنجانید. آهسته بیایید و آهسته بروید تا گربه شاخ تان نزند!

7- مدیریت منتقدانه: این استیل محشر می کند. شما مسئول هستید اما در همان حال شما منتقد اوضاع اید! هر چه منتقدان تان می گویند شما هم تأیید می کنید و حتی چیزی به آن می افزایید. اگر همه نمره ده را هم می پذیرند شما کمتر از نوزده قبول ندارید. در این شیوه شما باید روزبه روز نسبت به خودتان پیش تر بروید، اوضاع را حسابی شلوغ کنید، دم به دم مصاحبه و انتقاد از اوضاع و دنیا و مافی ها. در این مدل از مدیریت البته شما مقداری اذیت می شوید چون مجبورید برای جبران کم کاری هایتان از چانه و زبان و حرکات بدن زیاد استفاده کنید و این مضرّ است!

8- مدیریتِ «همه مقصریم»: در این شیوه ی عادلانه از مدیریت شما تقصیر کارهای نکرده تان را خدای نکرده به گردن دیگران به تنهایی نمی گذارید. کافی است در این روش از مدیریت داهیانه شما هم خود را مقصر بدانید هم همکاران تان را، هم مدیران قبلی، هم مدیران آینده. به این ترتیب با استفاده از کلماتِ «این کمترین»، «حقیر»، «کوچکِ شما» و از این قبیل، مقادیر زیادی همدردی جلب می کنید و چون همه را به اندازه ی خود تحقیر می کنید، کسی به کار شما کار ندارد.

9- مدیریت جلوه گرانه: این شیوه از مدیریت به بخش روابط عمومی تان بستگی زیادی دارد. هر عمل کوچک خود را رسانه ای کنید، از پیامک تا خرید نیروهای انعکاس گر! استفاده از عکس و تفصیل خبر در این مدل به شدت ضروری است. هر اقدامی که در گذشته هم انجام شده را می توانید در صورت پنهان بودن به اسم خود بزنید. مراقبت از رسانه های همگرا با شما و تطمیع رسانه های دیگر از رموز این شیوه از پیشبرد امور است. بشتابید که غفلت موجب پشیمانی است. (تبصره: داشتن رسانه ی متعلق به خودتان کمک زیادی به این شیوه می کند.)

10- و سرانجام، مدیریت تخیلی: این روش در واقع سینمایی ترین شکل ممکن مدیریت است. مدیر در این روش باید از قوه ی تخیل مناسبی برخوردار باشد. با این روش شما آنچنان مخاطبان و حریفان تان را سنگِ روی یخ می کنید که نگو و نپرس. مدیر در این روش باید آنچنان رؤیاهایی بسازد که عقلِ جنّ هم به آن نرسد. بالا، بالاتر، بالاتر. مثل سوپرمن، همه چیز را از اندازه ی واقعی خارج کنید، مشکلات را محقر و آینده را بزرگ تر تصویر کنید. آنقدر تخیل تان را فربه کنید که دیگران حیران بمانند. سرتان را به آسمان بسایید و رویابین باشید. خطر این نوع مدیریت پیدا شدن افرادی است که چرتِ مردم را پاره کنند!

علی معلم / سرمقاله دویست و بیستمین شماره دنیای تصویر