English
گفت وگوی اختصاصی نسل فردا با علی معلم؛
  عاشق سینما
۱۳۹۴/۰۹/۲۸ | ارسال شده در دسته: گفتگوها

گفت وگوی اختصاصی نسل فردا با علی معلم؛
 عاشق سینما

 

گفت وگوی اختصاصی نسل فردا با علی معلم؛ یکی از مهم ترین چهره های سینمای ایران
IMG_20151219_144034

 علی معلم متولد1341 و دانش آموخته رشته کارگردانی از دانشگاه صداوسیما و دارای مدرک کارشناسی ارشد پژوهش هنر از دانشگاه هنر تهران و درجه دکترای هنری از شورای ارزشیابی هنرمندان است. وی منتقد، ناشر، برنامه ساز، تهیه کننده و نظریه پرداز سینماست و سردبیر و مدیر مسئول ماهنامه تخصصی دنیای تصویر است. این ماهنامه سینمایی و آشنا از سال 1371 منتشر شده و در سال1386 تا شهریور 1388 توقیف شد و فقط به جزء یک شماره آن هم در نوروز1387 منتشر نشد و از آن پس تاکنون، به چاپ خود ادامه داده است. علی معلم، یکی از ثابت قدمان در رسانه تخصصی سینماست و سال هاست در این حوزه، فعالیت چشمگیر دارد و این مقوله را در رسانه ملی نیز پررنگ کرده است و از برنامه سازان سینمایی در تلویزیون است و برنامه هایی مانند از واژه تا تصویر، جنگ هنر، سینمای اندیشه، تماشاخانه ادب و هنر، نقد3، نگاه دو، سینمای برتر و… را تهیه، تولید، سردبیری و اجرا کرده است. برگزاری سمینارها و همایش های سینمایی متعددی را بر عهده داشته و اجرای برنامه های ویژه جشنواره فیلم فجر را در چند دوره عهده دار بوده است. همین پشتوانه و تلاش، باعث شده که در نظریه پردازی سینما، ید طولایی داشته باشد. علی معلم، از معدود کارشناسان سینماست که در کار خود خبره است و دارای شخصیت و ظاهر کاریزماتیکی است که ثبات نظر و جسارت را نیز چاشنی آن می کند و همین امر، باعث شده که بسیاری وی را به عنوان شخصی برجسته در سینما بپذیرند. او تنها جایزه مستقل سینمایی کشور را با نام (تندیس حافظ) هر ساله به برگزیدگان سینما و تلویزیون اهدا می کند که بسیار جالب و تامل برانگیز است. در کارنامه پربار وی، تهیه کنندگی سینما و بازیگری نیز به چشم می خورد؛ فیلم های شوکران، گاوخونی، ازدواج به سبک ایرانی، آل، فیلم انیمیشنی ملانصرالدین و… را تهیه کنندگی و فیلم های آلما و آل را نیز بازی کرده است. علی معلم دارای خصوصیتی است که می توانست اولین کمپانی مستقل فیلمسازی در بعد از انقلاب را در ایران تاسیس کند و بیشتر از اینها در سینمای کشور و مقوله فیلمسازی تاثیرگذار باشد. با وی گفت وگویی دوستانه و جسورانه را پیرامون معضل های سینمای کشور داشتیم که با هم آن را مرور می کنیم.
حمید مشکلانی

 



دشمنی تلویزیون با سینما چیز تازه ای نیست، اما جدیدا این دعوا رنگ تازه ای به خود گرفته و سینما در حال مرعوب شدن در برابر تلویزیون است، نظر شما در این مورد چیست؟ 
تلویزیون، هیچگاه موضع درست و مشخصی نسبت به سینما نداشته ولی در دهه 1360 و 1370 رابطه سینما با تلویزیون بهتر بود، در کل رسانه ملی هیچگاه در فعالیت های فرهنگی و هنری هم پیمانی با دیگر دستگاه ها نداشته است. این تعامل در هیچ یک از حوزه های هنری کشور هم وجود ندارد و نه تنها کمک کننده یکدیگر نبوده اند، بلکه مخرب و بازدارنده نیز هستند. جالب است حتی در سینما نیز بین نهادها هم پیمانی برای دفاع از حقوق سینماگران و خود سینما وجود ندارد! درکل در ایران بین حوزه های مختلف فرهنگی هیچ تعاملی وجود ندارد و حسادت و رقابت است تا همکاری.


مثلا برنامه هفت بهروز افخمی، بیشتر شبیه به یک نمایش تلویزیونی است تا یک برنامه مدون و درست برای حفظ و ارتقاء سینما، نظر شما درباره هفت جدید چیست؟ 
گرچه ناپختگی هایی در برنامه مشاهده می شود، اما برنامه افخمی موضعی که درباره سینما دارد، موضع درستی است و در ساختار هم امیدوارم این موضع جذاب تر شود، قطعا از هفت جیرانی و هفت گبرلو بهتر خواهد بود. در برنامه های گذشته، ما با سلیقه و موضع مشخصی درباره سینما روبه رو نبودیم، اینگونه برنامه ها باید یک موضع فکری مشخص داشته باشند و بتوانند سینما را در بین مردم مطرح کنند نه آنکه سینما و مسایل سینما را بین سینما گران طرح کنند، سینما و این برنامه اگر بین مردم مطرح نشود، به درد ایران نخواهد خورد. در مجموع هفت جدید می تواند بهتر از گذشته باشد؛ چون قصد دارد مسایل سینما را در بین مردم مطرح کند.


با توجه به تخصص و پیشینه شما، به نظرم گزینه بسیار مناسبی برای سردبیری و اجرای برنامه هفت هستید، از طرف مسئولان شبکه سه هیچگاه پیشنهادی برای اجرای هفت نداشتید؟ 
قبل از شکل گیری برنامه هفت فریدون جیرانی، پیشنهادی برای تولید برنامه ای درباره سینما و تلویزیون ایران را داده بودم که قرار بود در شبکه دو به روی آنتن برود. در آن زمان معاونت سازمان صداوسیما با زنده بودن برنامه من مخالفت کرد و من هم که به زنده بودن اینچنین برنامه ها اعتقاد دارم، کوتاه نیامدم، در نتیجه برنامه هرگز ساخته نشد و بعد دوستان رفتند و برنامه هفت را تولید کردند.


پس با تولیدی بودن هفت افخمی موافق نیستید، چون ممکن است در تدوین برنامه برخی از حرف ها سانسور شود؟
مخالف تولیدی بودن برنامه بهروز افخمی نیستم، این سلیقه افخمی است که دوست دارد روی برنامه مسلط باشد. به نظرم بهروز در مورد حرف های میهمان های هفت، خیانت در امانت نمی کند. 


مشکل اساسی اهالی سینما در ایران چیست که دیگر سینما، سینما نیست و کسی دیگر آن را باور ندارد؟ 
گفت وگوها، نظریه ها و برداشت های برخی از دوستان، حیدری و نعمتی است و فاقد ارزش و بار تئوریک و علمی در سینماست و از سال 1388 هم این مقوله بیشتر باب شده و ما بحران اظهارنظر پیدا کرده ایم. جنبه و سمت و سوی سیاسی به هر فعالیت هنری و فکری دادن، کار بیهوده و مخربی است. مشکل اساسی همان رانتی است که به دهان بسیاری مزه کرده است، نمی توان در هنر مثل خاکشیر به همه ساخت، سینماگران نماینده سیاستمداران نیستند و تا زمانی که سینماگر خودش را عقل کل بداند و سخنگوی دولت باشد، هرگز سینما تئوری پذیر و درست نخواهد شد.


همیشه در سینما، برخی حرف های بسیار خوبی می زنند ولی به آن عمل نمی کنند و در اجرای حرف های خود کوتاه می آیند و مرعوب جریان ها و موقعیت ها می شوند، نظر شما در این باره چیست؟
سینما باید برای مردم معنی  شود و تنها هنری  است که نامش به معنای مکان فیلم دیدن است؛ یعنی Cinema نه Cinama که همه به غلط می گویند. رابطه سینما با مردم است، مردم بیشتر از مطبوعات و روشنفکرنماها از جشن سینمایی حافظ استقبال می کنند و از آن نام می برند، چون جشنی خصوصی و غیردولتی است. بیشتر روشنفکرنماها و اهالی رسانه، دولت پسند هستند نه مردم پسند. این معضل امروز و دیروز نیست و از قبل ازانقلاب هم بوده و همواره هم هست. من تلاشم این بوده است که فعالیت هایم به سمت و سوی مردم باشد، چه زمانی که نشریه ای را به چاپ می رسانم، چه زمانی که برنامه ای می سازم یا تهیه کننده فیلمی هستم، تلاشم این است که مردم پسند باشد، چون سینما در تمام ابعاد خود با مردم است که گرم می شود و معنا پیدا می کند. پیکان همه ما در رسانه، هنر و فرهنگ مخاطب است، من نمی توانم بفهمم یعنی چه که نویسنده یا فیلمسازی به تنهایی از اثرش لذت ببرد و فقط فلان مسئول، از آن خوشش بیاید و هیچ ربط و ارتباطی هم به مردم نداشته باشد!! این روند، منجر به ورشکستگی سینما شده است.


چرا اکثر اهالی سینما جسارت ندارند و هم خودشان و هم اثرشان خنثی و نا کارآمد هستند؟ 
چون از دستگاه فکری مشخصی برخوردار نیستند؛ یعنی از مجموع افکار مختلف در یک بردار مشخص پیروی نمی کنند و انسجام فکری مشخص و ثبات دستگاه فکری در آنان وجود ندارد. هر چند وقت یک بار به سمت و سویی کشید شده اند که باعث می شود از استقلال نظر نیز برخوردار نباشند. زمانی که کلام حق باشد، نفوذ پیدا می کند و کسی نمی تواند نفوذ کلام را نادیده بگیرد.صادقانه حرف زدن، مستقل بودن و دیدگاه روشن داشتن، می تواند تاثیرگذار باشد و این سه مورد می تواند سینما را به سمت مردم و اصلش، باز گرداند.


چرا اکثر سینماگران در ایران، نمی توانند همان خط فکری که اشاره کردید را حفظ کنند و بسیاری از افراد شاخص سینما قافیه را می بازند؟ 
بزرگ ترین مشکل ما در سینما، همین است که کمتر سینماگری توانسته شخصیت فکری خاص خود را در طول زمان حفظ کند. مثلا علی حاتمی دارای شخصیت فکری در طول زمان است و دارای فعالیت حرفه ای در همان خط فکری مشخص است و همین مسئله است که به علی حاتمی اعتبار می دهد. سینماگری که منکر حرف ها و افکاری است که در سینما بیان کرده، چگونه مردم او را باور کنند و آن شخص در هنر ماندگار شود؟! بخشی از این ماجرا نیز به نابه سامانی اوضاع هنری کشور، مدیریت ها و سازمان سینمایی کشور بازمی گردد که اهالی سینما را در مقابل هم قرار می دهد نه در کنار هم. قضیه تا بدانجا پیش رفته که برخی از اهالی سینما خود، تبدیل به مسئولان سینمایی کشور شده اند و به گونه ای سخن می گویند که انگار معاون وزیر هستند! این مسئله برای سینما و اهالی سینما بسیار خطرناک است. بسیاری در این حوزه عاشق خودشان هستند نه عاشق سینما!


به نظر شما چرا دیگر فیلم ها قدرت و نفوذ سابق را در جامعه ندارند و اصولا عموم مردم دیگر سینما را دوست ندارند و فیلمسازان برجسته هم فیلم هایی خوب و حتی قابل دیدن نمی سازند؟ 
در یک اوضاع نابسامان و مشوش، استعداد های خوب از بین می رود. شما به آشفته بازار و فرمایشی بودن اکران در سینماها نگاه کنید، فیلم خوب هم در این شرایط، مسیر خود را گم می کند چون شرایط نابرابر و ناسالم است. اکنون چهره سینما، چهره هنری نیست، بلکه چهره سودپرستی، نظریه شخصی و طمع کاری است. هنر سینما هنری جمعی است که در یک فرآیند صنعتی حاصل می‌شود پس تا زمانی که سازوکار آن اصلاح نشود، سینماگر با استعداد و صاحب اندیشه هم در این مسیر غلط از بین می رود. سینمای ما سینمای محفلی شده و از محفل صنعت سینما حاصل نمی شود.


شما علاوه بر نویسندگی و فعالیت موفق و مستمر در مطبوعات تخصصی سینما، دستی هم در تهیه کنندگی فیلم دارید؛ چرا در این مقوله بسیار کم کار هستید و به ندرت فیلمی را تهیه و تولید می کنید؟
من تهیه کننده بخش خصوصی هستم و فیلم را برای مخاطب می سازم. علاقه مندم با سرمایه های پاک کار کنم و باید شرایط برای امثال من فراهم باشد. هرگز نشده یکی از مسئولان سینمایی کشور از تهیه کنندگان خصوصی و مستقل بپرسد که چرا شما کار نمی کنید؟ رفتاری که سینمای خورده پا و رانتی با بخش خصوصی می کند، از بین برنده این بخش است. نمی توان با هزینه خصوصی فیلمی ساخت و در این اوضاع اکران نابرابر به روی پرده های سینما برود و از فیلم شما سانس دزدی و سالن دزدی شود! در این صورت فیلم هزینه اش را در نمی آورد و پروژه بعدی هرگز به مرحله تولید نمی رسد.پس نمی توان در هوای مسموم نفس کشید و کار کرد. من از کجا باید دستمزدهای نجومی که ناشی از پول های بادآورده دولتی است را به بازیگر پرداخت کنم؟! چگونه می توان با سینمایی رقابت کرد که قبل از تولید به سود رسیده؟! کدام تهیه کننده واقعی حاضر می شود فیلمش یک هفته در یک سانس اکران شود؟! فیلمساز یا تهیه کننده ای که فیلمش را به حراج می گذارد، باید از او پرسید که پولش را از کجا آورده ای که فیلمت را حراج کرده ای؟! وقتی تمام اکران کشور به یک فیلم اختصاص می یابد، هر دو سوی این داستان نشان می دهد که این سینما، سینمای حقیقی نیست. اجبار به دیدن فیلم، امری نادرست است، مردم باید با علاقه بلیت بخرند و به تماشای فیلم بنشینند نه آنکه گروه گروه به آنها بلیت مجانی داد و به زور آنها را روانه سالن نمایش فیلم کرد. نه تنها سینما ،بلکه برخی از مطبوعات کشور نیز اینگونه اند و مجانی به در خانه های مردم می روند! به شهرداری چه ربطی دارد که نشریه تولید کند؟! در کجای دنیا شهرداری نشریه در می آورد یا سینماداری می کند؟! متاسفانه شرایط برای فرآیند ناسالم فراهم است نه فعالیت سالم.


پس در مجموع امیدی به سینمای ایران ندارید؟
آدم امیدواری هستم و انرژی خوبی در سینمای ایران می بینم. امیدوارم این انرژی بتواند خودش را از این مخمصه ها بیرون بکشد، اما نباید کتمان کرد که شرایط، شرایط ناامیدکننده ای 
است.

دیگر مطالب در همین دسته...

۱۳۹۵/۱۱/۲۰ | ارسال شده در دسته: گفتگوها

نقد تند و تیز علی معلم: مگر انتخاب فیلم‌ها خاله‌بازی است؟

علی معلم در برنامه اظهار داشت: «جشنواره، محلی است برای ارائه آثاری که جنبه های مختلف صنعتی، سینمایی و کشف استعدادهای جوان دارند. الگوی جشنواره ما در دوره هایی که به نمونه های بین المللی خود نزدیک شد، بد نبود. حتی امسال که بخش هنر و تجربه حذف شد، در حرکتی خودمختار خود این گروه برای خود برنامه مستقل اعلام می کند! من نمی فهمم آقای حیدری اساسا پاسخگوی این مسئله هستند یا خیر؟ مگر حسین قلی خانی است که هرکسی هر کاری دلش می خواهد بکند؟ اگر ما این ها را تعریف نکنیم هر فشاری می تواند از بالا یا پایین آنها را تغییر دهد.هیچ جشنواره ای هیئت انتخاب اعلام نمی کند. آن هم یکی دو ماه مانده به جشنواره که شب و روز بنشینند پنج شش...
ادامه مطلب
۱۳۹۵/۱۱/۰۷ | ارسال شده در دسته: گفتگوها

معلم: تفکیک جشنواره فجر آسیب های جدی بر پیکره این رویداد سینمایی وارد ساخت

/ سینماپرس: علی معلم تهیه کننده و منتقد سینما در آستانه برگزاری سی و پنجمین جشنواره فیلم فجر گفت: تناقض در سیاست گذاری های جشنواره فجر آسیب های جدی به آن وارد ساخته است و به نوعی دچار سرگردانی شده و همین امر از کیفیت آن کاسته است. مدیر مسئول ماهنامه سینمایی «دنیای تصویر» در گفتگو با خبرنگار سینماپرس افزود: این جشنواره علیرغم اهمیت زیادی که برای سینمای ایران دارد متأسفانه در طول ۳۵ دوره برگزاری اش به دلیل دیدگاه های متناقض مدیران و برگزارکنندگانش با آسیب های جدی روبرو شده که این مسأله باید با تدبیر مدیران فرهنگی از بین برود. وی ادامه داد: این جشنواره در ابتدا تنها نمایشگاهی از تولیدات سالانه سینمای ایران...
ادامه مطلب
۱۳۹۵/۱۰/۰۷ | ارسال شده در دسته: گفتگوها

سینمای ایران برای ورود به بازار جهانی نیازمند توجه دولت است

تهران – ایرنا – تهیه کننده فیلم سینمایی «آل» گفت: سینمای ایران از لحاظ قابلیت تولید فیلم جزو 10 سینمای برتر دنیا است اما برای راهیابی به بازارهای جهانی نیازمند توجه دولت است. سینمای ایران برای ورود به بازار جهانی نیازمند توجه دولت است علی معلم روز دوشنبه در گفت وگو با خبرنگار گروه فرهنگی ایرنا افزود: سینمای ایران اکنون به لحاظ تولید فیلم وضعیت قابل قبولی در دنیا دارد، اما همچنان از راهیابی به بازارهای جهانی محروم است. وی ادامه داد: مهمترین دلیلی که سینمای ایران تا کنون نتوانسته به بازارهای جهانی راه یابد، بازاریابی ضعیف است و دستگاه دولتی نیز به موقع نتوانستند سیاست هایی را برای ارتقا سطح کیفی و...
ادامه مطلب
۱۳۹۵/۱۰/۰۲ | ارسال شده در دسته: گفتگوها

علی معلم: ادامه‌ی سریال «شهرزاد» حق طبیعی مردم است

خبرگزاری آنا: علی معلم تهیه‌کننده‌ی سینما در اظهارنظری درباره‌ی حاشیه‌های سریال «شهرزاد» این حواشی را بی‌اهمیت دانست و تاکید کرد نباید اجازه داد حاشیه‌ها مهم‌تر از متن شوندا علی معلم تهیه‌کننده و کارگردان سینما و تلویزیون درباره‌ی سریال شهرزاد گفت: «مسئله‌ی حاشیه‌ها هیچ وقت این‌قدر ارزش ندارد که به اندازه‌ی متن مطرح شود.شهرزاد یک کار حرفه‌ای تحسین‌شده هم از طرف مردم و هم از سوی صاحبنظران بوده است و حق طبیعی مردم است که سریال شهرزاد ادامه پیدا کند و به دید مردم برسد؛ یعنی هر سریالی که موفق بوده این حق را دارد. این حاشیه‌ها اصلا ارزش ندارند که کسی وقتش را برای آن صرف کند.» علی معلم افزود: «در...
ادامه مطلب
۱۳۹۵/۰۹/۲۱ | ارسال شده در دسته: گفتگوها

گفتگو با علی معلم درباره جشنواره یاس، پولشویی و الگو گرفتن از نتفلیکس

چهارمین دوره از جشنواره فیلم‌‌‌های ویدیویی یاس به زودی کارش را آغاز می‌کند و علی معلم، تهیه‌کننده و مدیرمسئول و سردبیر نشریه دنیای تصویر، یکی از داوران بخش بین‌الملل این جشنواره است. به همین مناسبت نشریه شبکه نمایش خانگی با او گفتگویی را انجام داده و معلم از علت حضورش در میان داوران، بحث ورود پول‌های کثیف به سینما و کمبودهای زیرساختی در بحث نمایش خانگی صحبت کرده است. نقش جشنواره یاس در وضعیت تولیدات ویدیویی از اولین دوره‌ی این جشنواره در آن حضور داشتم و داور بخش سینمای ایران آن بودم. از جلسات اولی هم که این جشنواره برگزار شد با آن همراهی کردم چون فکر می‌کنم بخشی از موجودیت سینمای ایران متکی است بر...
ادامه مطلب
۱۳۹۵/۰۷/۲۵ | ارسال شده در دسته: گفتگوها

علی معلم: اراده ای برای تغییر در شرایط سینما نیست

در گفت‌وگو با ایلنا مطرح شد؛ علی معلم: فیلم مجید مجیدی شکست خورده/ به خاطر بخل‌؛ حسد و حاشیه کسی حرفِ ما را نمی‌شنود معلم می‌گوید: خوش خیالی‌ست اگر منتظر اتفاقی باشیم. به عنوان کسی که سالهاست در این زمینه کار می‌کنم؛ به این نتیجه رسیده‌ام که چون اراده‌ای وجود ندارد؛ ما با این امکانات نمی‌توانیم وارد بازار پرسود و منفعت جهانی شویم. کشور ما با وجود دارا بودن مشاهیر و اسطوره‌های بزرگی که هرکدام می‌توانند سردمدار سوژه‌های غنی و پرمحتوای جهانی برای سینمای ایران باشند؛ همچنان منتظر است هالیوود یک به یک این مضامین را براساس برداشت‌ها و سلایق خود جلوی دوربین ببرد. به‌نظر مشکل قدیمی جذب سرمایه‌های...
ادامه مطلب

ویدیو

۱۳۹۵/۱۲/۲۴
گفت و گوی منتشر نشده زنده یاد علی معلم با فارس/ اگر سینما داشتم خیلی از فیلم ها را نمایش نمی دادم!

گالری تصاویر