علی معلم،
نویسنده، منتقد، تهیهكننده، كارگردان، ناشر، مجری تلویزیون
متولد آذرماه 1341 (دسامبر 1962 میلادی) تهران است. دوران كودكی را در شهر پدریاش دامغان گذرانیده و تحصیلات متوسطه را در تهران در رشتهی ریاضی- فیزیك در دبیرستان سخن به پایان رسانده است. فارغالتحصیل دانشكدهی صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران در رشته كارگردانی فیلم است و در مقطع فوقلیسانس در رشتهی پژوهش هنر (دانشگاه هنر) تحصیل كرده است. سابقهی تدریس سینما در مراكز آموزش فیلمسازی و دانشكدههای سینمایی دارد. در شوراهای مختلف تولید، پخش و پژوهش سینمایی در مراكز سینمایی همچون سازمان توسعه سینمایی سوره، موزه سینما، خانه سینما و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی عضویت داشته است.
عضو مؤسس و رئیس سه دوره انجمن منتقدان و نویسندگان سینمایی ایران و بازرس (دو دوره) خانهی سینما، عضو مؤسس بنیاد حمایت از سینمای ملی ایران، نایب رئیس هیئت مدیره و سخنگوی خانهی سینما در سالهای 1385 تا 1387 بوده و عضو هیئت مدیره اتحادیه تهیهكنندگان سینمای ایران بوده است.
در هیئتهای داوری و انتخاب جشنوارهی بینالمللی فیلم فجر (7 دوره)، جشنوارهی بینالمللی فیلم كشورهای غیرمتعهد (پیونگ یانگ)، جشنوارهی سینمای جوان، جشنوارهی فیلمهای دانشجویی، جشنوارهی فیلمهای خانوادگی، نخستین جشنوارهی فیلم و كیفیت، جشنوارهی فیلم جوان، جشنواره فیلم رویش و جشنواره بینالمللی فیلم شهر (2 دوره)، نخستین جشنوارهی فیلمهای ویدئویی تهران، جشنوارهی فیلم زنان (پروین اعتصامی) عضویت داشته است. وی همچنین سه دوره عضویت در هیئت انتخاب فیلم ایران برای آکادمی اسکار را بر عهده داشته است.
همكاریاش با مطبوعات (در مقام نویسنده و منتقد) را از سال 1364 با نشریات سروش، كیهان فرهنگی آغاز كرد و عضو شورای تحریریه نخستین دورهی مجلهی فرهنگ و سینما بود. از سال 1371 با تأسیس نشریهی تخصصی و ماهانهی دنیای تصویر به عنوان صاحب امتیاز، مدیر مسئول و سردبیر فعالیت در حوزهی ادبیات سینمایی را وسعت بخشیده است. دنیای تصویر كه اكنون بیست سال از انتشار آن میگذرد، از نشریات معتبر تخصصی و پرتیراژترین مجلهی سینمایی ایران است كه نویسندگان و منتقدان برجستهی سینما در آن فعالیت دارند. این نشریهی همچنین ویژهنامهی فصلی (نخستین نشریهی سینمایی كودكان و نوجوانان در جهان) و ویژهنامهی دنیای تصویر به زبان انگلیسی را منتشر میكند و عضو مجمع بینالمللی سیفژ نیز هست. معلم همچنین به همراه امیر قادری موسس و مدیر پایگاههای اینترنتی کافه سینما (www.caffecinema.com) و کافه بازی (www.caffebazi.com) و کافه موسیقی (www.caffemusighi.com) است که به بازتاب اخبار و گزارشهای تحلیلی سینمای ایران و جهان و بازیهای کامپیوتری، موسیقی و تبلیغات میپردازد. این سایتها که از سال 1389 و 1391 فعالیت خود را آغاز کردهاند از پربینندهترین سایتهای ایرانی هستند.
كتاب یادداشتهایی از یك دوران سپری نشده از معلم در سال 1384 منتشر شده است.
علی معلم همچنین مدیر مسئول انتشارات دنیای تصویر است كه تاكنون كتابهای زیر با ویراستاری وی به چاپ رسیده است:
1- آناستازیا 2- هركول 3- شاهزاه مصر؛ 4- مولان؛ 5- داستان اسباببازی؛ 6- شرك؛ 7- عصر یخ؛ 8- شركت هیولاها؛ 9- چارلی و كارخانه شكلاتسازی؛ 10- ئی.تی: موجودی از سیارهای دیگر؛ 11- جومانجی؛ 12- دنیای گمشده؛ 13- هنر والت دیزنی؛ 14- ارگونومی؛ 15- بازیگری در سینما؛ 16- 10 داستان 10 فیلم؛ 17- یادداشتهایی از یك دوران سپری نشده؛ 18- گاوخونی؛ 19- تسخیرناپذیر: زندگی و آثار رابرت دونیرو؛ 20- سلطان بازیسازان: آل پاچینو؛ 21- دیكتاتورها و سینما و كتابهای 101 فیلم چهار ستاره تاریخ سینما و استیون اسپیلبرگ و را در دست انتشار دارد.
معلم فعالیت در تلویزیون را در سمت تهیهكننده، كارگردان و مجری از سال 1368 آغاز كرد و برنامههای متعددی را در شبكههای مختلف سیمای جمهوری اسلامی ساخته است.
او همچنین مدیر جشن سینمایی/ تلویزیونی دنیای تصویر (تندیس حافظ) است كه دوازده سال است برگزار میشود. این جشن، نخستین جشنوارهی سینمایی بخش خصوصی در ایران است كه به معرفی سالیانه برگزیدگان سینما و تلویزیون اختصاص دارد.
علی معلم فعالیتاش در مقام تهیهكنندگی را با فیلم شوكران 1380 (بهروز افخمی) به عنوان تهیهكننده شریك آغاز كرد. گاوخونی (بهروز افخمی) نخستین فیلم مستقل او در سال 1382 با موفقیت در جشنوارهی بینالمللی فیلم فجر و جشنوارهی كن 2004 (بخش دو هفته كارگردانها) روبرو شد و در فستیوالهای مختلفی در جهان به نمایش درآمد و برندهی دو جایزهی بینالمللی شد.
ازدواج به سبك ایرانی (حسن فتحی، 1384) دومین فیلم بلند سینمایی او در مقام مجری طرح و تهیهكننده در سال 1385 در ایران، فرانسه، آمریكا، امارات متحده عربی بر روی پرده رفت و با استقبال گستردهای روبرو شد و جزو ده فیلم پرمخاطب سال قرار گرفت. این فیلم همچنین در سیامین جشنوارهی بینالمللی فیلم قاهره و سومین جشنوارهی فیلمهای كمدی فرانسه و مركز فرهنگی جین سیسكل در آمریكا به نمایش درآمده است.
آخرین فیلم او آل (1388) به كارگردانی بهرام بهرامیان نخستین محصول مشترك سینمای ایران و ارمنستان در جشنوارهی بینالمللی فیلم فجر نامزد دریافت هفت جایزه شد و در بهار سال 1389 به نمایش درآمد. این فیلم همچنین در دوازدهمین جشن حافظ جایزهی فیلمبرداری را به خود اختصاص داد و در جشنوارهی فیلمهای مسلمان کازان (2011) و جشنوارهی فیلمهای فانتزی (بروژ بلژیک، 2012) به نمایش درآمد. آخرین کارِ او پیشتولید فیلم کوروش کبیر به کارگردانی مسعود جعفری جوزانی است.
فیلمشناسی (در مقام تهیهكننده):
شوكران (تهیهكننده مشترك، 1380)
گاوخونی (تهیهكننده و مجری طرح، 1382) [برگزیدهی جشنوارهی كن 2004، جشنوارهی بینالمللی فیلم فجر 1382 (برندهی جایزهی ویژه هیئت داوران بینالملل و بهترین هنرپیشهی نقش اول مرد مسابقهی بینالملل)، جشن حافظ (برنده تندیس حافظ بهترین بازیگر مرد و بهترین فیلمبرداری) و جشنوارههای بریسبین (برنده جایزه نپتك)، آسیا اقیانوسیه، گوتنبورگ، سانفرانسیسكو، سئول (برندهی جایزهی نخست جشنواره).]
ازدواج به سبك ایرانی (تهیهكننده و مجری طرح، 1383) [برگزیدهی جشنوارهی فیلمهای ایرانی مركز فیلم جینسیسكل شیكاگو، سیامین جشنوارهی بینالمللی فیلم قاهره 2006، سومین جشنوارهی فیلمهای كمدی فرانسه (آلپ دولوئز 2007)، جشن حافظ (برندهی جایزهی بهترین بازیگر نقش اول مرد و زن، موسیقی متن و طراحی صحنه و لباس)]
آل (مجری طرح، تهیهكننده؛ 1388) (برگزیدهی جشنوارهی فیلم فجر و کاندید در هفت رشته و برندهی سیمرغ بهترین موسیقی متن، جشنواره فیلمهای مسلمان کازان 2011، برندهی تندیس حافظ بهترین فیلمبرداری در دوازدهمین جشن حافظ)
كوروش كبیر و دوالپا (در مرحلهی پیشتولید)
فیلمشناسی (در مقام بازیگر):
آلما (1372)
آل (1388)
آثار تلویزیونی
جنگ هنر (سردبیر و مجری، شبكه دوم سیما)
از واژه تا تصویر (ادبیات و سینما) (تهیهكننده، كارگردان و مجری، شبكه دوم سیما)
ویژه برنامههای جشنوارهی فیلم فجر (تهیهكننده، مجری و كارشناس، شبكه دوم و پنجم سیما)
سینمای اندیشه (مجری و كارشناس، شبكه دوم سیما)
چشمانداز (مجری و كارشناس، شبكه جام جم بینالمللی)
تماشاخانه ادب و هنر (تهیهكننده، كارگردان و مجری، شبكه جام جم بینالمللی)
نقد 3 (مجری و كارشناس، شبكه سوم سیما)
نگاه دو (مجری و كارشناس، شبكه دوم سیما)
دست به نقد (مجری و كارشناس، شبكه پنجم سیما)
سینمای برتر (مجری و كارشناس، شبكه جام جم بینالمللی)
سمینار و همایش
مدیر سمینار سینمای ایران و مخاطبان آن (1377)
مدیر سمینار آسیبشناسی سینمای امروز ایران (1381)
مدیر سمینار اقتباس در سینمای ایران (1383)