110 شخصیت فراموش نشدنی سینما و تلویزیون

تاریخ سینما در طول 120 سال عمر خود داستان های زیادی برای ما تعریف کرده؛ داستان هایی جذاب یا بی رمق و تکراری دراشکال مختلف کمدی و درام و ملودرام و تراژیک. از میان ده ها هزار فیلمی که در طول این تاریخ پربار ساخته شده، شاید تا امروز نزدیک به هزار فیلم برگزیده و غیرقابل چشم پوشی قابل فهرست کردن باشد. الباقی فیلم ها نقشی در زمان نمایش خود یا در برهه ای از زمان داشته اند اما گرد پیری و کهولت به آنان نشسته و از یادها و خاطره های جمعی محو شده اند.

از میان هزاران کاراکتری که از طریق سینما به ما معرفی شده هم، از نمونه های تک بُعدی و تیپ های تکراری و بارها مصرف شده که بگذریم، شخصیت هایی که مُهر خود را بر ذهن و خاطره ما کوبیده اند حتی به تعداد فیلم های ماندنی نبوده و نیست، چرا که بسیاری از فیلم ها از طریق داستان های نو یا رویکردهای هنری خاص یا جلوه های فنی و تکنیکی و مکتبی ماندگار شده اند نه به واسطه اشخاص و کاراکترهای پیچیده شان.

این ویژه نامه مروری است خاطره انگیز بر یکصد و ده شخصیت پیچیده، جذاب، صاحب تفکر، دوست داشتنی و گاه تنفربرانگیز اما  صاحب عقیده، که در عمر 120 ساله سینما و دوران 60 ساله تلویزیون در نظر مخاطبان سینما جای گرفته و فراموش نشده اند.

فهرست حاضر از میان حدود چهارصد کاراکتر فهرست شده به گزین شده اند. ملاک برگزیدگی تنها محبوبیت نزد مخاطبان نبوده، اینکه شخصیت خلق شده در یک اثر تا چه حد خاص و یگانه و از نظر خصایص غیرقابل پیش بینی و دارای آرمان و دیدگاه چشمگیر است،  ملاک انتخاب ما بوده. البته که چنانچه صفحات مجله اجازه می داد، جای تعدادی شخصیت در این شماره خالی نمی ماند.

و چند نکته پیرامون این شخصیت ها:

– موفقیت در خلق یک کاراکتر پیچیده و غیرقابل چشم پوشی به میزان بسیار زیادی، به غیر از خالق اثر (نویسنده و کارگردان)، به توانایی های بازیگر مربوط است. بازیگرانی که فرصت و شانس بازی در نقش هایی این چنین داشته اند، خوش شانس ترین آدم های سینما بوده و هستند. اما این نقش ها یک آزمون بزرگ بازیگری نیز هستند. فرصتی برای اندیشیدن به این نکته که چطور بازیگرانی مثل آل پاچینو (با 5 کاراکتر) و پل نیومن و رابرت دونیرو و مارلون براندو و تام هنکس و آلن دلون هر یک حداقل با 2 یا 3 نقش در خاطره ها ازلی شده اند.

چه بدشانس هستند بازیگرانی که فرصت ایفای یک نقش پیچیده را به دست نیاورده یا ردّ کرده اند!

– هر چه در تاریخ سینما و تلویزیون جلوتر آمده ایم شخصیت های خاص تعدادشان بیشتر شده. در جهان کلاسیک تعداد شخصیت های پیچیده که خصایص متناقض و غیرقابل انتظاری داشته اند بسیار کمتر است. در میان این 110 کاراکتر، 58 شخصیت به دهه ی نود به بعد مربوط می شوند و 52 کاراکتر قبل از آن. قرن بیست ویکم تا اینجا اما بالاترین میزان را دارد، 38 کاراکتر!

– کاراکترهای زن این مجموعه در کل پانزده نفر هستند؛ حدود پانزده درصد از کل. آیا خلق معدود شخصیت های زن به دلیل هژمونی سخن مردانه در سینماست یا جهان بدینگونه است؟ نمی دانم!

– با خیزش شگرف سریال های تلویزیونی برجسته در قرن 21، هر روز به تعداد کاراکترهای عجیب و قابل مطالعه تلویزیونی اضافه شده است. از این رو ده کاراکتر این مجموعه به مجموعه های تلویزیونی قرن بیست ویک (پانزده سال اخیر) تعلق دارد.

– آدم های بد این مجموعه کم نیستند، موجوداتی شریر با اعمال رذیلانه و تلخ با چهره های ژانوسی و دوگانه. اما این ها کسانی هستند که گاه پیش از آدم های متعالی، ما را دعوت به خیر می کنند!

– نویسندگان محترم این شماره هر یک با دیدگاه خاص خود و از پنجره ذهن خود این کاراکترها را تبیین و تفسیر کرده اند که از همه آنان به دلیل مداقه ای که برای نوشتن داشته اند سپاسگزارم.

چشمان نازنین تان را به خواندن دعوت می کنم و ذهن تیزبین تان را به تفکر.دنیای تصویر 257