دیر اجرایی جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات ایران دو روز پیش به نشاندادن صحنههای مکرر سیگارکشیدن در سریال شهرزاد واکنش نشان داد و با نوشتن نامههایی به علی جنتی (وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی) و حسن فتحی (کارگردان سریال شهرزاد) از آنها خواست صحنههای مربوط به سیگارکشیدن بهطور کامل از این سریال حذف شود.
او در گفتوگویی که با ایسنا انجام داده بود به ماده ٣ «قانون جامع کنترل و مبارزه ملی با دخانیات» هم استناد کرد و به رعایتنشدن مفاد این ماده در تولید سریال شهرزاد واکنش نشان داد.
«شهروند» برای بررسی ابعاد فرهنگی، اجتماعی و حقوقی اظهار نظر مدیر اجرایی جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات ایران به سراغ کارشناسان هر یک از این حوزهها رفت و از آنها خواست به بررسی این ابعاد بپردازند.
علی معلم، تهیهکننده شناختهشده سینمای ایران به قدیمیبودن بحث مطرح شده اشاره کرد و به «شهروند» گفت: «این یک بحث قدیمی است که آیا مثلا سینما باعث رواج خشونت میشود؟ در قرن ششم که از سرها مناره میساختند مگر سینمایی وجود داشت؟ اگر چشم مردم را درمیآوردند سینما مقصر بود؟ امروز اما تا سرقتی اتفاق میافتد، میگویند سینما باعث این اتفاق شده است. به نظر من این بحثها فرافکنانه هستند و دلیل اصلی استعمال دخانیات، مشروبات الکلی و … هم فیلمها نیستند؛ اما فیلمها دم دستترین چیزهایی هستند که میشود به سمتشان حمله کرد. در ایران اما عدهای میخواهند بگویند هر بلای آسمانی که هست را سینما و تلویزیون به سر مردم آورده است». او با طرح این سوال که «معلوم نیست نقش اقتصاد و سیاست و … در این بین کجاست؟» افزود: «سوال اینجاست که آیا مسئولان جمعیتهایی از این دست درباره قاچاق مواد مخدر صحبت کردهاند؟ آیا درباره وضعی که سیگار در ایران دارد و درآمدهای میلیاردی که به جیب برخی از افراد میرود، صحبت کردهاند؟ این جمعیتها بهتر است درباره مسائل سیاسی-اجتماعی کلان صحبت کنند. از این حرف که چون شهاب حسینی سیگار میکشد، همه سیگاری میشوند چیزی درنمیآید. به گمان من این اظهار نظرها چیزی شبیه جلب نظر کردن است».
علی معلم در ادامه گفتوگو با «شهروند» با بیان اینکه «حقیقتا نسبت به این رفتارها مشکوک هستم» درباره دلایل مشکوک بودنش توضیح داد: «فکر میکنم وقتی یک فرد به عوامل اصلی اشاره نمیکند و فقط درباره رنگ و خال و ابرو حرف میزند بحثش از ماهیت خارج است. هر چیزی در ایران بین مردم طرفدار پیدا میکند ظاهرا باید توسط عدهای منکوب شود».
معلم افزود: «چند وقت پیش هم بهانههای دیگری درباره این سریال آورده بودند. مدتی بحث پولشویی را مطرح کردند و بعد سراغ این موضوع رفتند که چرا نسبت به تاریخ اینطور رفتار کرده است؟ از نظر من اینها فقط فضاسازیهایی برای جلب توجه هستند. وقتی چیزی در ایران محبوب میشود، عدهای به سراغش میآیند. احتمالا این جمعیت هم گمان کرده با حاشیه ایجاد کردن برای سریال فتحی میتواند مورد توجه قرار بگیرد. من بهعنوان یک شهروند به این دوستان توصیه میکنم سراغ بحثهای ماهوی اعتیاد در ایران بروند و نهادهایی را که وظیفه پاسخگویی دارند، مورد پرسش قرار دهند. اینکه چهار صحنه را از یک سریال حذف کنند تاثیری در میزان استعمال دخانیات ندارد».
تهیهکننده فیلم سینمایی «آل» گفت: «من پرسشی مطرح میکنم که امیدوارم مسئولان محترم هم با آن مواجه شوند. آمارهای رسمی به ما میگویند مصرف نوشیدنیهای غیر مجاز در ایران به صورت وحشتناکی زیاد است. میزان قاچاق مواد الکلی هم در ایران زیاد است. این قضیه آنقدر است که دادستان محترم کشور گفته برخی از افراد مشهور هم به واسطه مصرف بیش از اندازه الکل مردهاند؛ بنابراین این یک مشکل شایع است.
علی معلم با بیان اینکه «پردهای که برخی از ما برای سینما درست کردهایم، غیر از اینکه دروغ و ریاکاری را در جامعه بروز داده، باعث شده ما به مسائل اصلی اجتماعی هم نپردازیم، افزود: «این دوستان با پاک کردن صورت مسأله به جایی نمیرسند؛ باید کار دیگری انجام دهند؛ باید ریشهها را بشناسند و مسأله را حل کنند. با توصیه اخلاقی کردن و نشان ندادن واقعیت که کار درست نمیشود. ما باید بتوانیم در سینما به صورت صریح به این موضوع بپردازیم که اگر جامعهای الکولیک شود با چه مشکلاتی مواجه میشود؟ دوستان مدت زیادی درباره فساد و دختران فراری صحبت میکردند. حالا که دختران فراری زیاد شدهاند دیگر کسی حرفی نمیزند».