علی معلم : به نظر من هیچ كدام از 12 فیلم كاندیدا شده برای حضور در مراسم اسكار به اندازه
< گذشته > خصوصیتهای لازم را نداشتند. نگاه داوران اسكار با نگاه داوران جشنوارههای اروپا متفاوت است.در اسكار مسأله داستانگویی و ارتباطی كه قصه فیلم با مخاطب برقرار میكند اهمیت پررنگی دارد.اگر نگاهی به فیلمهایی كه برگزیده اسكار شدهاند بیندازیم، خواهیم دید جدا از ابداعاتی كه از لحاظ تكنیكی داشتهاند فیلمهای گرمی بودند. فیلم باید جذابیت قصه داشته باشد. بخشی از ماجرا برآمده از مسألهای باشد كه در گوشهای از دنیا وجود دارد، یعنی نیاز به محلی بودن و جنس بومی داشتن فیلم از سوی كارگردان از اهمیتهای انتخاب محسوب میشود. مثلاً سینمای ویتنام سینمای ویتنام است نباید از آن توقع سینمای ایتالیا را داشت و داوران به حتم به این نكته توجه خواهند داشت.كیفیت، اصلیترین برگ برنده برای دردست گرفتن جایزه اسكار است.
داستانگویی مناسب فیلم، برخورد با مخاطب و استفاده از مضمونی كه قابلیت اشتراك معنا با سایر تماشاگران در سایر نقاط دنیا را داشته باشد، در پررنگ شدن دریافت جایزه اسكار به هنرمند كمك میكند.اسكار با جشنوارههایی كه سلیقه 5 یا 6 داور انتخابكننده است فرق میكند، تنها به جنبههایی از جمله مسائل تجربی یا ابعاد سیاسی توجه ندارد، در اغلب موارد به خصایص حرفهای و ارتباط با مخاطب فكر میكند. تفاوت اسكار این است كه افراد بسیاری در مورد یك اثر نظر میدهند. در واقع اگر شما فیلمی را خریداری كنید كه بر آن برچسب برنده جایزه اسكار خورده باشد. احتمالاً باید فیلمی جذاب برای نگاه تماشاگر باشد؛ نه اینكه از جمله فیلمهایی محسوب شود كه جمع كثیری از مخاطبان آن را مقبول ندیدهاند و بیننده كمی با داستان ارتباط برقرار كند.پر مخاطب بودن فیلم یكی از نكاتی است كه فیلم ارسالی به اسكار در كنار خصایص دیگری كه برای برگزیده شدن نیاز دارد، باید دارا باشد.
بعضی مواقع در ایران این اشتباه فكری رخ میدهد كه اسكار نیز یك جشنواره است، اسكار جشنواره نیست كه یك هیأت داوران محدود داشته باشد.
نكته دیگر در مورد فیلمی كه برگزیده اسكار میشود داشتن پخشكننده با قدرت است كه بتواند فیلم را به دست اعضای آكادمی اسكار برساند تا دیده شود چون مسأله دیده شدن اثر خیلی مطرح است.
بنابر این نیاز به سماجتی از سوی كمپانی پخشكننده وجود دارد تا حتماً فیلم به دست اعضای آكادمی برسد.وی افزود: متاسفانه به دلیل نداشتن شناخت از آثاری كه مقبول نوع انتخابهای داوران مراسم اسكار است اغلب آثاری انتخاب و به این مراسم فرستاده میشوند كه به سرانجام مناسبی نمیرسند. معلم افزود: فیلم برگزیده اسكار زبان جهانی میخواهد. ما اول باید اسكار را بشناسیم بعد فیلمی متناسب با آن مراسم ارسال كنیم، فیلم باید وجه اشتراك تماشاگر در هر نقطه جهان با داستان فیلم را ایجاد كند.
فیلم «جدایی نادر از سیمین» اگر برگزیده اسكار شد درست است كه موضوعی بومی داشت ولی داستان پدری كه باید مورد مراقبت قرار گیرد، بچهای كه وسط دو پدر گرفتار شده است در همه نقاط دنیا وجود دارد، پس مخاطب با آن
همزاد پنداری داشت.یا فیلم «بچههای آسمان» از آن دسته آثاری است كه مهم نیست جغرافیای ساخت آن كجاست، قصه بچهای است كه روایت زندگیش برای كودكان هركجای دنیا قابل لمس و درك است. بعضی فیلمهایی كه كمیته انتخاب ما برای اسكار برمیگزیند فیلمهای بدی نیستند اما در فضای جغرافیایی خودشان معنا میدهند. درواقع ساختهای برای سینمای بومی هستند و قابلیت ارتباط با جهان را ندارد.
به گفته این منتقد سینما، با نگاه به اسامی فیلمهای كاندید شده برای ارسال به اسكار به فیلم «گذشته » میرسیم كه قابلیت پخش جهانی دارد و كمپانی مناسبی پشت آن وجود دارد. همچنین با داشتن كارگردان، بازیگر، فیلمبردار ایرانی به اسكار نزدیك است؛ با اینكه ویژگی فیلمی كاملاً ساخت ایران را ندارد. این خود نقطه ضعف فیلم محسوب می شود. ولی كمپانی پخش درایت این را داشته كه اكران فیلم را در دسامبر انجام داده كه به روزهای مراسم اسكار نزدیك باشد.فیلم «دربند» آقای شهبازی هم قابلیت مورد توجه قرار گرفتن در مراسم اسكار را دارد به شرط اینكه پشتیبانی اكران داشته باشد، یا فیلم «هیس! دخترها فریاد نمیزنند» پوران درخشنده كه نامش در بین 12 فیلم برگزیده برای ارسال به اسكار وجود داشت خصیصههای مناسب برای حضور در این مراسم و قابل توجه قرار گرفتن را داشت،موضوع فیلم، كه داستانی ناآشنا در هیچ كجای دنیا نیست و قابلیت ارتباط با تماشاگر جهانی را دارد، زن بودن كارگردان این اثر حائز اهمیت بود، در ضمن فیلم متعلق به سینمای داستانی است و از نكات مهمی است كه همواره در نگاه داوران مدنظر قرار گرفته است.
بعضی مواقع فیلمی به اسكار معرفی میشود ولی به اسكار نمیرسد آن هم به خاطر اینكه پشتیبانی مناسب از فیلم صورت نمیگیرد. پخش و اكران جهانی فیلمی كه قصد فرستادن آن برای مراسم اسكار وجود دارد مبحثی است كه باید از قبل به آن فكر كرد. نمیشود فیلم را در این مقطع زمانی باقی مانده تا مراسم اسكار انتخاب كنیم سپس به دنبال پخش جهانی آن بیفتیم. آنچه قوت فیلم «گذشته » یعنی پخشكننده معروف جهانی است، ضعف فیلم «دربند» است.
و اما با توجه به موقعیت پیش آمده در فضای سیاسی و سفر آقای روحانی، موقعیت مناسبی به لحاظ سیاسی نیز برای كسب جایزه اسكار با انتخاب یك اثر مناسب برای هنرمندان ایرانی وجود دارد كه رسیدن به این نقطه مطلوب به تصمیمی درست در انتخابی درست برمیگردد. گروه فرهنگ و هنر- آزاده مختاری :روزنامه ایران