علی معلم از منتقدان قدیمی سینمای ایران است که بسیاری او را به نام تهیه‌کننده  می‌شناسند. او امسال در سی‌ودومین جشنواره فیلم فجر عضو هیأت انتخاب بخش مسابقه سینمای ایران بوده است. با وی درباره کیفیت آثار و مقایسه جشنواره امسال با سال گذشته به گفت‌وگو پرداختیم.
آقای معلم شما امسال جزو هیأت انتخاب بخش مسابقه سینمای ایران بودید، نظرتان درباره کیفیت‌ آثار چیست؟
یک روالی در سینمای ایران هست که همه ساله‌ تکرار می‌شود. این‌که تعدادی فیلم به جشنواره می‌آیند که شامل فیلم‌های خوب، متوسط و بد هستند. در بعضی دوره‌ها فیلم‌های متوسط نسبت به فیلم‌های بد بیشتر است و بعضی مواقع برعکس است اما آنچه همیشه تکرار می‌شود، این است که فیلم‌های خوب نسبت به فیلم‌های بد و متوسط همیشه کمتر است. البته این مختص سینمای ایران نیست و در همه فستیوال‌های دنیا تقریباً این قاعده به‌طور طبیعی وجود دارد.
امسال کارگردانان بزرگ ایران تقریباً همگی هستند، این نکته به کیفیت جشنواره اضافه نکرده است؟
به دلیل تغییر فضای مدیریت در کشور، خب ساخت فیلم آسانتر شده و کارگردانان مطرح ایران هم از جشنواره استقبال کردند. اما درباره فیلم آن‌ها باید گفت به جز برخی موارد خیلی فیلم‌های درجه یکی به زعم من ساخته نشده است. فکر می‌کنم بیشتر این فیلم‌ها تجربی یا دورهمی هستند.
با توجه به تقسیم‌بندی‌ که شما داشتید به نظرتان آمار فیلم‌های بد در مقایسه با فیلم‌های متوسط و خوب در جشنواره سی‌و دوم چطور است؟
به نظرم فیلم‌های متوسط امسال چربش بیشتری نسبت به فیلم‌های بد دارد. یعنی در واقع امسال حضور کارگردانان مطرح حس کنجکاوی را در تماشاگر برای دیدن فیلم‌ها بیشتر کرده است؛ اتفاقی که سال گذشته در حداقل‌ترین وضعیت قرار داشت.
بنابراین ما سال خوب سینمایی را نسبت به سال گذشته داریم؟
بله در مقایسه با سال گذشته اوضاع به نظر بهتر است.
چرا حضور فیلمسازان بزرگ ایران هم تغییری به آن معنا که شما از آن یاد می‌کنید در سینما ایجاد نمی‌کند، پس مشکل سینمای ایران کجاست؟
مشکل بزرگ سینمای ایران همچنان وجود دارد و روز به روز عمیق‌تر هم می‌شود. آن هم این است که فیلم‌ها برای مردم ساخته نمی‌شود. سفارش و سفارشی ساختن به بدنه سینمای ایران آسیب زده است. فیلمسازان پولی می‌گیرند و فیلمی را می‌سازند. بنابراین خواسته مردم در این فیلم‌ها کمتر دیده می‌شود. یکی از دلایلی هم که همه فیلمسازان می‌خواهند به جشنواره بیایند همین موضوع است، در حالی که جشنواره باید یکی از راه‌های ارتباط بین کارگردان و مخاطب باشد. مخاطب دغدغه خود را در جشنواره ببیند؛ نه سفارش‌های مختلف را در سانس‌های مختلف نظاره‌گر باشد.
شما در صحبت‌هایتان به تغییر مدیریت اشاره کردید، این‌که باعث شده ساخت فیلم در کشور آسانتر شود، این تغییر را چطور ارزیابی‌ می‌کنید؟
هر تغییری که در شرایط بحرانی ایجاد می‌شود، حس امیدواری ایجاد می‌کند. طبیعتاً تغییر شیوه نظارت یکی از عوامل مهم و تأثیر‌گذار بر رونق سینما است. طلیعه‌اش را هم در استقبال کارگردانان صاحبنام جشنواره امسال دیدیم. کار سینمای ایران به سمت مثبت حرکت کرده است. اما این تغییر هنوز ذات خودش را آشکار نکرده است. تغییر باید در بنیان‌های سینمای ایران ایجاد شود که نیازمند برنامه‌ریزی جدی و گسترده ‌است. نوع عملیات‌ها و برنامه‌ریزی‌ها در سینمای ایران به غلط رفته و باید بازنگری شود.
به نظر اتفاق‌های خوبی در حال رخ دادن است؟
هیچ اتفاقی با سخنرانی قابل حل نیست. برنامه باید عوض شود و این موضوع نیز فراتر از وظایف سازمان سینمایی است. به نظرم دولت اگر دغدغه فرهنگ دارد – که قطعاً دارد – باید به سینما که یکی از مهمترین ابزار فرهنگ ساز است بیش از پیش توجه کند و خودش وارد عمل شود. وقتی تصمیمات کلان و جدی برای بخش فرهنگ گرفته شود آن وقت چهره‌‌های باسابقه احساس امیدواری می‌کنند و هر سال سیر صعودی پیشرفت در سینمای ایران به‌طور ملموس دیده می‌شود و در نهایت به ویترینش که جشنواره فیلم فجر است‌، می‌رسد. در غیر این صورت کار‌ها اگر با برنامه و بنیادی نباشد با یک فشار سیاسی همه چیز دوباره به هم می‌ریزد.